Проценка на методите за одредување на осетливоста на Candida species на антифунгални средства

Abstract

Во текот на изминатите неколку децении се регистрира прогресивен пораст на инциденцата на сериозните габични инфекции кои се асоцирани со значаен морбидитет и морталитет. Иако спектарот на габички кои предизвикуваат сериозни инфекции е сé поголем, најчести причинители остануваат Candida species. И покрај тоа што најчест етиолошки агенс е сéуште Candida albicans, последните години сé почесто се изолираат и non-albicans Candida species, за кои е познато дека се помалку осетливи на антифунгални средства. Од тука се наметнува потреба за тестирање на нивната осетливост, што е особено значајно поради развојот на резистенција, во услови на долготрајна терапија или профилакса. Референтниот бујон микродилуциски метод е сéуште златен стандард за испитување на осетливоста на Candida species, но во последните години се појавија и комерцијално достапни методи, како што се автоматизираниот VITEK-2, Е-тест и диск дифузиониот метод. Целите на оваа студија беа да се испита честотата и профилот на осетливост на различни видови Candida species на вообичаено клинички користените антифунгални средства (флуконазол, итраконазол, вориконазол, амфотерицин Б и каспофунгин) со референтниот, автоматизираниот VITEK-2, Е-тест и диск дифузиониот метод, и да се проценат сензитивноста и специфичноста на Е-тестот и диск дифузиониот метод како алтернативни методи за одредување на профилот на осетливост на Candida species во однос на референтниот и VITEK-2 методот. Со испитувањето беа опфатени 150 изолати на Candida species (60 соеви на C.albicans и 90 соеви на non-albicans Candida species), од различни примероци (примероци од респираторен и генитален тракт, брисеви од рани, крв, урина) на амбулантски и хоспитално третирани пациенти на Универзитетските клиники во Скопје. Осетливоста беше одредувана со автоматизираниот VITEK-2 метод, а од нив, според профилот на осетливост беа издвоени 50 изолати на Candida species, кои понатаму беа испитувани со Е-тест и диск дифузиониот метод, по што резултатите беа споредувани со референтниот и VITEK-2 методот. Од сите испитани изолати, 88.7% (133/150) беа осетливи на флуконазол, 4% (6/150) изолати беа осетливи во зависност од дозата, а резистенција на флуконазол беше регистрирана кај 7.3% (11/150) од изолатите. Осетливост на амфотерицин Б (МИК≤1g/ml) е најдена кај 97.3%, а резистенција (МИК од 2 g/ml) само кај 2.7% (4 изолати). Анализата на МИК на вориконазол покажа дека не постои резистенција на истиот, освен кај 3 изолати на C.krusei (2%), кај кои беше регистрирана осетливост во зависност од дозата (S-DD), со МИК од 2 g/ml. При испитување на осетливоста на Candida species на итраконазол со CLSI референтниот метод, 84% (42/50) изолати покажаа осетлив профил. Резистенција на итраконазол беше регистрирана кај 16% од изолатите (8/50). Меѓу изолатите од нашата студија кои беа резистентни на флуконазол, 62.5% (5/8) беа истовремено резистентни и на итраконазол (МИК=2 µg/ml). При испитување на осетливоста на Candida species на каспофунгин со CLSI референтниот метод, 94% (47/50) покажаа осетлив профил. In vitro активност на каспофунгинот беше регистрирана кон сите соеви на Candida species, освен 2 изолати на C.guilliermondii (МИК=8µg/ml) и 1 изолат на C.rugosa (МИК=4µg/ml). Иако беа регистрирани мали разлики во МИК, потполната согласнот меѓу CLSI референтниот метод и VITEK-2 методот е 100%, со оглед дека сите резултати беа во истата категорија на осетливост на изолатите. Потполната согласност меѓу Е-тестот и референтниот CLSI метод за одредување на профилот на осетливост на Candida species изнесуваше 86% за итраконазол, 90.48% за флуконазол, 98% за амфотерицин Б и за каспофунгин и 100% за вориконазол. Потполната согласност меѓу диск дифузиониот метод и референтниот CLSI метод за одредување на профилот на осетливост на Candida species изнесуваше 90.48% за флуконазол, 97.3% за итраконазол, 98% за амфотерицин Б и каспофунгин, и 100% за вориконазол. VITEK-2 методот е првиот комерцијално достапен систем со автоматизиран пристап кој обезбедува оптимална стандардизација на постапката на тестирање на осетливоста на квасниците на антифунгални агенси. Е-тестот е репродуцибилен метод и дава веродостојни резултати кои добро корелираат со референтниот бујон микродилуциски метод. Диск дифузиониот метод е репродуцибилен и согласен со референтниот метод, и дава резултати со прифатлив степен на точност, но не е толку сигурен за диференцирање меѓу осетливите соеви и соевите осетливи во зависност од дозата. Нашите резултати покaжуваат дека и E-тестот и диск дифузиониот метод можат да бидат добри алтернативни методи за одредување на осетливоста на Candida species на антифунгални средства, во секојдневната рутинска работа на микробиолошките лаборатории.