"Forecasting the live births trend in the Republic of Macedonia by using the ARMA model”

Abstract

Како составен дел на наталитетот, живородените деца се основен елемент на репродукцијата на населението и поради нивното значење тие се предмет на проучување на ова истражување. Во овој труд се настојува да се опише и анализира овој витален процес, како и да се изврши моделирање на временската серија која го прикажува движењето на бројот на живородени деца во Република Македонија со користење на авторегресивниот модел со подвижни просеци, односно ARMA моделот. Истиот модел се користи за предвидување на идното движење на анализираната временска серија. Се користат месечни податоци за периодот од јануари 2008 година до мај 2014 година. Серијата најпрво се испитува за стационарност, понатаму се врши сезонско прилагодување поради специфичниот сезонски карактер на податоците, а потоа се применува ARMA за опишување на серијата и предвидување на нејзиниот иден развој. По тестирање на повеќе модели, моделот ARMA(1,1) се покажал како најдобар бидејќи ги исполнува потребните статистички претпоставки и има соодветни вредности за мерките на предвидување.