The Aromanian Farsheroti Dialect – Balkan Perspective

Abstract

<jats:p>The Aromanian Farsheroti Dialect – Balkan PerspectiveThe focus of our interest is the analysis of the Aromanian Farsheroti speech from the Ohrid-Struga region, which has never been a subject of a separate linguistic analysis. This speech is described in comparison to the Macedonian Ohrid-Struga dialects and special emphasis is given to their mutual interferences within the Balkan context. Using such approach, the parallel structures and the differences between these speeches are more clearly pointed out thus presenting a wider picture of the processes typical of the Balkan linguistic community. The efforts for drawing closer to a joint model that enables easier and straightforward communication were the most powerful with the linguistic features and categories that were in a way the most distinct and completely different. Both Aromanian Farsheroti and Macedonian Ohrid speeches adjusted to each other by using all available linguistic means not only from their own languages. For instance, the Aromanian Farsheroti speech has eliminated the case inflections for genitive / dative thus approaching closer to the analytical declination which is the case with the Macedonian language. Even for the complex past tenses from a present point of view can be argued that they outline an almost joint Albanian-Aromanian-Macedonian model. The Aromanian Farsheroti dialect, using its own and the borrowed Albanian linguistic characteristics, has created such model, whereas the Macedonian Ohrid speech, on the other hand, by adopting the constructions with imam (have) and sum (be), has filled the blanks in its own verbal tense system. The constructions showing admirative are another typical feature that the Aromanian has borrowed from the Albanian and has incorporated into the Macedonian system. All these instances show that the mutual interference was very strong and emerged deeply in the structure of the two systems. This is another proof of the great need for mutual conception of the world which is a result of the need for easier mutual communication. Dialekt Arumunów Farszerotów – Perspektywa bałkańska Przedmiotem niniejszej analizy jest dialekt Arumunów Farszerotów z rejonu Ochrydy i Strugi (Republika Macedonia), który dotychczas nie był przedmiotem oddzielnej analizy lingwistycznej. Dialekt Farszerotów opisywany jest w konfrontacji z macedońskimi dialektami ochrydzko-strużkimi, przy czym szczególną uwagę zwraca się na wzajemne interferencje na tle bałkańskim. W ten sposób wyraźniej widoczne stają się podobieństwa i różnice pomiędzy tymi dwoma dialektami dzięki czemu zyskujemy szerszy obraz procesów typowych dla bałkańskiej ligi językowej. Najsilniejsze tendencje zmierzające do stworzenia wspólnego modelu umożliwiającego łatwiejszą i stałą komunikację odnotowano w obrębie tych cech i kategorii językowych, które były najbardziej oddalone od siebie albo całkowicie różne. I arumuński, i ochrydzki macedoński upodobniały się do siebie, wykorzystując wszystkie środki językowe nie tylko z zaplecza jakim był własny język. I tak np. ochrydzki arumuński wyeliminował końcówki genetivu i dativu i w ten sposób bardzo zbliżył się do analitycznej deklinacji typowej dla języka macedońskiego. Podobnie możemy mówić o wspólnym albańsko-arumuńsko-macedońskim modelu w odniesieniu do czasów przeszłych złożonych. Arumuński dialekt Farszerotów stworzył taki model, wykorzystując własne i zapożyczone z albańskiego środki językowe. Z drugiej zaś strony ochrydzki macedoński, przejmując konstrukcje z imam i sum, wypełnił brakujące miejsca we własnym systemie czasów. Jako typowy przykład można podać konstrukcje admiratywne, które arumuński przejął od albańskiego, a jednocześnie za jego pośrednictwem konstrukcje te zostały wprowadzone do systemu języka macedońskiego. Wszystko to uświadamia nam, że interferencja w ramach mikrosystemów była bardzo silna i głęboko weszła w ich strukturę. W ten sposób ujawnia się doniosłość jednakowego rozumienia świata, wynikające z potrzeby łatwiejszej komunikacji wzajemnej.</jats:p>