Неке карактеристике адолесцената са аутизмом

Abstract

Adolescencija je period koji se odlikuje intenzivnim fizičkim razvojem, u kojem adolescent u biološkom smislu postiže zrelost, odnosno, dostiže težinu, visinu, razvoj fiziološkog sistema, razvoj nervnog i reproduktivnog sistema. Ovaj buran period čovekovog razvoja znatno utiče i na život ljudi sa autizmom. Cilj ovog istraživanja je da se, upoređivanjem dve grupe lica sa autizmom (dečji uzrast i adolescenti), pomoću popunjavanja upitnika, utvrde neke karakteristike kod adolescenata sa autizmom, one koje se javljaju u ovom periodu i one koje se ne menjaju u ovom periodu i ostaju kao trajne, doživotne, tipične odlike kod lica sa autizmom. Istraživawe je urađeno u Beogradu u centrima za smeštaj i dnevni boravak dece i omladine ometene u razvoju, u periodu od 3. do 18. septembra 2003. godine. Obuhvaćene su 2 grupe ispitanika prigodnim izborom. Eksperimentalna grupa brojala je 30 ispitanika-adolescenata, uzrasta od 14 do 29 godina, smeštenih u Centru za smeštaj i dnevni boravak omladine ometene u razvoju koji se nalazi u ul. Kornelija Stankovića. Kontrolna grupa brojala je 30 ispitanika-dece, uzrasta od 6 do 14 godina, smeštenih u Centar za smeštaj i dnevni boravak dece ometene u razvoju, u Diljskoj ulici, u Beogradu. U toku istraživawa korišteni su dosijei ispitanika odakle su uzeti lični podaci o deci, o terapijama koje dobijaju, o dijagnozi epileptičnih napada ili drugih bolesti i stanja; skala za procenu poznavanja delova tela na sebi; test iz defektološke dijagnostike za procenivanje sposobnosti za imitaciju pokreta; i test koji je korišten pri primeni BIM metode za procenu nivoa receptivnog govora. Statistička analiza urađena je pomoću deskriptivne statističke mere, odnosno procenta strukture, razlike između definisanih varijabli analizirane su pomoću Pearson-ovog X2 testa, Fisher-ovog egzaktnog testa i RxC tabele kontingencije, a kao značajne uzimali smo razlike pri nivou značajnosti p<0.05. Analizom dobijenih podataka zaključili smo da lica sa autizmom u periodu adolescencije ne napreduju bitno na području poznavanja delova tela i imitiranja jednostavnih pokreta (p>0.05), dok 76.6% adolescenata sa autizmom ispoljava seksualni interes, 60% traže društvo a 50 % njih pri komuniciranju nastoje da koriste i verbalni govor. Ispitivanje receptivnog govora pokazalo je da je nivo receptivnog govora kod adolescenata sa autizmom na nivou onog koji "normalna" deca dostižu na uzrastu od 2 do 2,5 godine. U ovom periodu ne nastaju bitne promene funkcije čula sluha niti osjećaja za miris i ukus. Analiza agresivnosti pokazala je da 70% adolescenata ispoljava agresivno ponašanje (p<0.05) dok kod autoagresivnosti ne postoji značajna statistička razlika kod adolescenata u odnosu na decu sa autizmom. Lica sa autizmom u periodu adolescencije bitno češće primaju medikamentoznu terapiju za razliku od dece sa autizmom (76.7%) pa zato ispitivanjem u vezi sa epileptičnim napadima nismo dobili značajnu statističku razliku (p>0.05).