МОДЕЛ НА ПАРЦИЈАЛНА РАМНОТЕЖА ЗА ЕКС- АНТЕ АНАЛИЗА НА ПАЗАРОТ НА ОДДЕЛНИ ЗЕМЈОДЕЛСКИ ПРОИЗВОДИ ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

Abstract

Македонија во моментов се соочува со еден од најголемите предизвици од нејзиното осамостојување – а тоа е процесот на пристапување кон ЕУ. Поаѓајќи од мислата дека „предвидувањето на значајни економски настани е извор на моќ“ (Howitt, 2005) идејата на оваа дисертација е да се развие модел со кој ќе може да се направи екс-анте оцена на влијанието што пристапот кон ЕУ ќе го има врз одредени сегменти од македонското земјоделство, поконкретно пазарите за месо, млеко и житарки. Моделот е рекурзивен, динамичен, мултипроизводен модел на парцијална рамнотежа за пазарите на месо, млеко и житарки во Република Македонија. Изработен е следејќи ги главните принципи на АГМЕМОД моделирањето, прикажувајќи ги специфичностите на македонското земјоделство. Меѓусекторската споредба на базичното сценарио покажува најголем потенцијален развој за секторот на свинско месо, јагнешкото месо и кравјо млеко. Од друга страна, во сценаријата со ЕУ пристап, најпозитивно влијание се очекува кај екстензивните производства, производството на јагнешкото и говедското месо. Житарките покажуваат скромен раст на понудата во ЕУ сценаријата, но проекциите на нето-трговија покажуваат зголемување на увозната зависност за овие производи, резултат на нивната зголемена потрошувачка за добиточна исхрана. Најголемата придобивка доаѓа од повиското ниво на цени и поголемата буџетска поддршка, и споредено со искуствата од претходните проширувања моделот ги потврдува очекувањата за развојот на избраните сектори по пристапот во ЕУ.